نخ دوخت و انواع آن
نخ کاربردهای بسیار زیادی در زندگی ما دارد. همه لباس‌ها، پارچه‌ها، فرش‌ها و… از نخ دوخت ساخته شده‌اند. نخ‌ها در انواع و اقسام مختلف طبیعی و مصنوعی وجود دارند؛ که بر اساس نوع پارچه، دستگاه دوخت مورد استفاده و… به کار گرفته می‌شوند. هر چه کیفیت یک نخ بیشتر باشد، کار با آن راحت‌تر است. نخ بی‌کیفیت پرزهای زیادی داشته، به راحتی می‌شکند و می‌تواند لذت هر کار خیاطی را از بین ببرد. هر نوع نخ دارای ویژگی‌های خاصی است و در چرخ خیاطی رفتار متفاوتی خواهد داشت. نخ‌ها یا از الیاف طبیعی (پنبه، پشم، ابریشم، پارچه) یا الیاف مصنوعی (ریون، پلی استر، نایلون) ساخته می‌شوند. در حالی که ده‌ها نوع الیاف وجود دارد که می‌توانند به هم تنیده شوند و به نخ تبدیل شوند، اما تنها تعداد معدودی از الیاف هستند که می‌توان آن‌ها را به طور مشترک در خیاطی، لحاف‌دوزی و گلدوزی استفاده کرد.
انواع بافت نخ دوخت
نخ دوخت تابیده شده
الیاف اصلی پنبه‌ای یا پلی استر را به صورت نخهای تکی ریسیده و سپس بهم می‌پیچانند.
نخ دوخت ریسیده شده به صورت مغزی
الیاف اصلی نخ پنبه‌ای یا پلی استر تابیده شده، به دور الیاف پلی استر رشته‌ای پیچیده می‌شوند.
نخ دوخت تکسچر شده (بافت دار)
نخ بافت‌دار، الیاف پلی استر یا نایلونی است که به صورت مکانیکی بافته شده‌اند تا نخ را کش‌سان و پشمالو کند. تکسچر کردن نخ، روشی است که برای افزایش حجم و کشش رشته نخ مورد استفاده قرا می‌گیرد. از ویژگی‌های اساسی نخهای بافت‌دار و محصولات ساخته شده از آن‌ها نرم بودن، پُر بودن الیاف، خاصیت ارتجاعی بالا، عایق حرارتی و رطوبتی است.
نخ دوخت فیلامنتی
نخ براقی که از رشته‌های پلی استر، ریون یا نایلون ساخته شده است.
نخ دوخت تک رشته
از یک رشته نایلون یا پلی استر ساخته شده است که جنس نخ پلی استر بسیار بهتر است.
نخ دوخت پیوندی
در این نوع نخ، رزین تقویت کننده مقاومت قسمت بیرونی نخ است و مقاومت کششی را افزایش داده و به کاهش اصطکاک کمک می‌کند. نخهای پیوندی معمولاً برای روتختی و دوخت‌های سنگین کاربرد دارند.
انواع جنس نخ دوخت
نخ پنبه
از پیچ خوردن ریز الیاف‌های پنبه ای، نخ پنبه ساخته می‌شود. درجات زیادی از کیفیت پنبه وجود دارد. بهترین نخهای پنبه‌ای، الیاف پنبه منسوج بسیار بلند مصری هستند. نخ پنبه کاربرد زیادی در بافت تار و پود فرش دارد.
ویژگی‌های نخهای پنبه‌ای
- مقاومت بالا
- براقیت متوسط
- الیاف مناسب کوک زدن و درز گیری
نخ پلی استر
پلی استر بیشترین سهم را در بین الیاف تولیدی دارد. الیاف پلی استر جایگزین مناسبی برای نخ پنبه است.
ویژگی‌های نخ پلی استر
- استحکام بالا
- مقاوم در برابر اشعه‌های خورشید
- مقاوم در برابر مواد شوینده به خصوص سفید کننده‌ها
- عایق رطوبت و حرارت
- الیاف صاف و بدون پرز
نخ دوخت پشمی
از الیاف طبیعی (حیوانی) ساخته شده و استحکام بالایی دارد و در دسته نخهای ضخیم قرار می‌گیرد. به دلیل جنس مویی پشم، استحکام خود را در حین عبور از پارچه از دست می‌دهد؛ بنابراین کاربرد زیادی در گلدوزی و نازک‌دوزی نداشته و بیشتر در پارچه‌های درشت‌بافتی مانند پته دوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویژگی نخ پشمی
- کیفیت بسیار بالا
- رنگ‌پذیری بالا
- قابلیت ارتجاعی بالا
نخ ابریشم
نخهای ابریشمی را می‌توان هم از الیاف مصنوعی و هم از الیاف طبیعی (پیله کرم ابریشم) ساخت. نخهای ابریشم دارای اندازه‌های متفاوتی هستند که بر اساس نازکی یا ضخامتشان مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ مثلا نخهای نازک در گلدوزی و نوع ضخیم آن در بافت فرش و گلیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارچه‌های بافته شده از نخ ابریشم طبیعی در برابر نور خورشید حساس بوده و نیاز به مراقبت بالایی دارد. یکی از راه‌های تشخیص ابریشم طبیعی از مصنوعی آن، بوی آن در هنگام سوختن است. ابریشم مصنوعی بوی پلاستیک، اما ابریشم طبیعی بوی مو و مواد پروتئینی می‌دهد.
ویژگی‌های نخ ابریشمی
- رنگ‌پذیری بالا
- استحکام بالا
نخ دمسه
نخ دمسه به نخ گلدوزی گفته می‌شود؛ که از شش رشته نخ در هم تنیده شده ساخته شده است. این شش رشته نخ را می‌توان به راحتی از هم جدا کرد. جنس اصلی نخهای دمسه از پنبه است اما می‌تواند از جنس‌های ریون، پلی استر و. . هم ساخته شود. در کشور ما، بیشتر نخهای دمسه وارداتی هستند. بهترین نوع نخ دمسه، فرانسوی است.
ویژگی‌های نخ دمسه
- مقاوم در برابر حرارت بالا
- رنگ ثابت پس از هر بار شستشو
ثبت ديدگاه